شیت های زخم

لک زخم زمانی که پوست به دلایل مختلفی بریده می شود، سوخته می شود، یا بر اثر حوادث ورزشی، تصادفات رانندگی یا حتی بر اثر بیماری یا شرایط خاصی مانند آکنه یا آبله مرغان، در موارد مختلفی باعث ایجاد جراحاتی مانند پارگی، کبودی، گزش و سوختگی می شود که این امر موجب آسیب به لایه عمقی پوست به نام درم شده و و بر اثر آسیب به این لایه، پوست دچار لک و جای زخم می شود.در این هنگام، زمانی که پوست دچار آسیب می شود، برای کمک به ترمیم و برطرف کردن زخم پروتئینی به نام کلاژن تشکیل می شود و نقش این پروتئین برطرف کردن اثر و جای زخم است. با این حال، در این زمان که پوست درحال تلاش برای فرآیند درمان و بستن زخم هاست، کلاژن و پوست ترمیم شده به شکل زخم یا همان اسکار بر روی پوست ظاهر و باعث ایجاد لک زخم می شود.

انواع زخم ها

نوع زخمی که بر روی پوست فرد ایجاد می شود به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. این فاکتورها عبارتند از:

نوع آسیب به پوست

آسیب به پوست که در شرایطی همچون آکنه، جراحی یا سوختگی ایجاد می شود.

نوع پوست طبیعی فرد

روند بهبود برخی از انواع زخم ها به ژن و نوع پوست فرد بستگی دارند.

موضع و محل آسیب زخم

در برخی از بخش های بدن پوست ممکن است سفت تر یا ضخیم تر از سایر بخش ها باشد. این موضوع بر روی ظاهر زخم اثر می گذارد

دانستن نوع زخم در تصمیم گیری برای درمان موثر است.

زخم  Keloids

این نوع از زخم ها اغلب در افرادی که پوست تیره تری دارند شایع است. این زخم ها معمولا نسبت به خود زخم ناحیه ی وسیع تری از سطح پوست را درگیر می کنند و در سطح های دیگر پوست نیز رشد می کنند. رنگ این زخم ها تیره تر و حالت آن ها برآمده است و ممکن است حتی بعد از درمان زخم نیز رشد پیدا کنند. حتی در برخی مواقع زخم  Keloids عوارض و اثرات جانبی نیز داشته و با درد و خارش همراه بوده است. پوست در این نوع از زخم ها با گذشت زمان نیز ترمیم نمی یابد و جای زخم بر روی آن باقی می ماند.

زخم های هیپرتروفیک

روند درمان زخم های هیپرتروفیک ممکن است طولانی باشد و برای ترمیم آن ها به چندین سال زمان احتیاج باشد. اما رفته رفته و با گذشت زمان کم رنگ تر شده و از روی پوست محو می شوند. این نوع از زخم ها ممکن است در برخی موارد دردناک و همراه با خارش باشند. اما بعد از بهبود و ترمیم زخم، کاملا برطرف می شوند.

زخم های آتروفیک

این نوع از زخم ها در شرایطی مانند زدن جوش، آکنه، بیماری آبله مرغان، خال برداری و … بر روی پوست ظاهر می شوند. این زخم ها زمانی فرم می گیرند که پوست توانایی احیای پوست را ندارد. در نتیجه اسکار فرورفته ای ایجاد می شود.

زخم های  Contracture

این زخم ها معمولا به دلیل سوختگی بر روی پوست تشکیل شده و دردناک نیز هستند. زخم های Contracture حتی می توانند باعث آسیب رساندن به عضلات و اعصاب زیر پوست شوند و باعث محدود کردن حرکات قسمتی از بدن شوند.

زخم های گسترده و شایع

این زخم ها که به عنوان زخم های کشیده شده نیز شناخته می شوند بعد از جراحی رخ می دهند. چنین زخم هایی زمانی رخ می دهند که برش جراحی و بخیه حاصل از آن کشیده می شود و عریض تر می گردد. چنین زخم هایی معمولا مسطح و رنگ پریده هستند و کمتر از زخم های برآمده، توجه افراد را به خود جلب می کنند.

چگونه می توان از بروز لک زخم جلوگیری کرد؟

راه های زیادی برای جلوگیری و درمان ایجاد لک زخم وجود دارد. ابتدا نگاهی به توصیه های پزشکان پوست برای جلوگیری از لک زخم بیندازیم :

• برای جلوگیری از ایجاد زخم باید از تجمع میکروب در محل زخم جلوگیری کرد، بنابراین محل بریدگی و جراحت پوست را با ملایمت و به آرامی با آب و صابون شسته و موضع مورد نظر را تمیز نگه دارید.
• برای جلوگیری از خشک شدن زخم سعی کنید محل زخم را مرطوب نگه دارید تا به ترمیم سریع پوست کمک کند. هم چنین با مرطوب نگه داشتن محل زخم، مانع از به جای ماندن جای زخم و ایجاد لک زخم و اسکار می شوید. وازلین و پماد گزینه های مناسبی برای مرطوب نگه داشتن زخم روی پوست می باشند. وازلین سبب تسکین زخم ها می شود و از خشکی و خارش در زخم جلوگیری می کند.
• پس از شستن و مرطوب کردن زخم با وازلین یا پماد، با بانداژ یا چسب زخم پوست خود را بپوشانید. برای زخم ‌ها، خراشیدگی ‌های بزرگ یا قرمزی ‌های شدید مداوم، ممکن است استفاده از پوشش‌ های هیدروژل یا ژل و ورق سیلیکون لازم باشد. این پوشش و ورقه ها از ایجاد لک و جای زخم جلوگیری می کنند.
• برای تمیز نگه داشتن زخم باید به صورت روزانه و مداوم بانداژ و چسب زخم عوض شد. با این کار زخم را در حینی که دارد ترمیم می‌شود تمیز نگه می دارید.
• برای تمیز کردن زخم، به صورت روزانه چسب زخم را عوض کنید. اگر پوست شما نسبت به چسب زخم حساس است، از پد پانسمان و چسب کاغذی استفاده کنید. اگر پوست شما به چسب زخم حساس است،‌ از گازهای غیرچسبنده استفاده کنید و روی آن با چسب کاغذی ثابت کنید. اگر ژل سیلیکون یا پوشش‌های هیدروژلی استفاده می‌کنید، به دستورات روی بسته‌بندی برای تعویض آن‌ها توجه کنید.
• اگر جراحت بخیه شده است، به توصیه پزشک برای مراقبت از زخم و زمان کشیدن بخیه ها توجه کنید. به این ترتیب می توان لک زخم را به حداقل رساند.
• بعد از ترمیم و بهبود زخم ، روی آن ضد آفتاب بزنید. ضد آفتاب از ایجاد لک زخم جلوگیری کرده و به  کاهش اسکار کمک می کند. محافظت در برابر نور آفتاب ممکن است به کاهش تغییر رنگ قرمز یا قهوه‌ای در محل کمک کند. از ضد آفتابی استفاده کنید که در برابر اشعه های مضر UVA و UVB خورشید به طور موثری محافظت کند. به همین دلیل باید SPF ضدآفتاب 30 یا بیشتر باشد.  لازم به ذکر است که هر 2 ساعت یک بار باید کرم ضد آفتاب را تمدید کنید.

شیت یا و ورق سیلیکون چیست ؟

سیلیکون ها همان موادی هستند که در پوشش کپسول ها و قرص های خوراکی ، مواد آرایشی و کرم های مرطوب کننده نیز بکار می روند و فاقد از هرگونه ایجاد حساسیت و عوراض جانبی هستند.

شیت یا ورقه سیلیکونی برای از بین بردن و جلوگیری کردن از جای زخم و رفع اسکار تهیه شده اند. پزشکان سراسر جهان از سال 1960 میلادی از سیلیکون بصورت ژل(پماد) و ورقه یا شیت چسب دار برای درمان اسکارهای حاصل از جراحی ، التهاب های پوستی ، جراحیهای لیزری ، پپلینگ های شیمیایی ، تروما و سوختگی استفاده  می کنند. در نقاطی از بدن که مسطح بوده، استفاده از شیت های سیلیکونی کارساز و موثر است زیرا در این قسمت به راحتی شیت ها چسبیده و ثابت می مانند. در نواحی دیگری از بدن مانند پشت گوش ،‌ پشت پنجه دست ، بریدگی های کوچک روی صورت و گردن بهتر است از ژل یا پماد استفاده شود. علاوه بر این برای کودکان نیز بهتر از از ژل یا پماد استفاده کرد.

ترتیب عمل در بهبود اسکار یا زخم توسط ورقه یا شیت سیلیکونی:

شیت های سیلیکونی در ابتدا مانع از پیش روی اسکار و شکل گیری بیشتر آن ها شده و سپس بافت اسکار را نرم می کنند. با گذر زمان رنگ اسکار روشن تر شده و رنگ آن به رنگ پوست طبیعی متمایل می شود. بعد از آن ارتفاع و حجم اسکار کاهش پیدا کرده و به مرور زمان به محو و ناپدید شدن آن کمک می کند. این شیت ها هم چنین خارش و حساسیت ناشی از اسکار را التیام و ترمیم می کنند و عاری از هرگونه ماده ای برای ایجاد حساسیت بر روی پوست می شوند.

توجه به این نکته ضروری است که در زخم های باز مناطق عفونی ، بافتهای ملتهب و آسیب دیده، نباید از شیت و ورقه های سیلیکون استفاده شود.